Grzybica paznokci, inaczej nazywana onychomikozą, to choroba zakaźna, którą wywołują mikroskopijne grzyby. Schorzenie to powodują dermatofity takie jak Trichophyton rubrum oraz richophyton mentagrophytes, które rozwijają się na skórze i atakują powierzchnię naskórka. Grzybica paznokcia atakuje zarówno kobiety, jak i mężczyzn. Często dotyka osoby starsze, co jest spowodowane tym, że z wiekiem kończyny dolne mają problemy z prawidłowym krążeniem krwi.
Szczególnie narażeni są na nią również sportowcy, z racji podwyższonej temperatury okolic stóp, wywoływanej przez intensywny ruch, a także osoby, które przez długi czas pracują w ciężkim, nieprzewiewnym obuwiu. Grzybica rozwija się zdecydowanie częściej na paznokciach stóp, rzadziej natomiast atakuje dłonie. Mimo, że występowanie grzybicy paznokci stóp jest dość popularnym problemem, nadal uważana jest ona za wstydliwą chorobę.
Inną dość powszechną chorobą może być też ogólna grzybica stóp, powodowana także przez pleśnie i drożdżaki. Grzyby, które są obecne na ciele człowieka, w normalnych warunkach nie powodują żadnych objawów choroby. Jednak czasem dochodzi do sytuacji, gdy w sprzyjających dla nich warunkach może dojść do zakażenia. Sprzyja temu ciepło, wilgoć, zaburzenia hormonalne czy zaburzenia układu odpornościowego.
Czym jest grzybica paznokci?
Grzybica paznokci to najczęstsza z chorób grzybiczych, która atakuje ludzi. Dość łatwo złapać infekcję grzybiczą, natomiast ciężko ją wyleczyć. Szczególnie jest się na nią narażonym, kiedy w miejscach publicznych takich jak baseny, kąpieliska, siłownie, czy ogólnodostępne prysznice, gdzie chodzi się boso. Drobnoustroje odpowiedzialne za pojawienie się grzybicy paznokci najlepiej rozwijają w ciepłych i wilgotnych środowiskach oraz tam, gdzie niestety jest problem z utrzymaniem odpowiedniej higieny.
Temat grzybicy paznokci to nie tylko problem natury estetycznej. To, że pojawia się pofałdowanie paznokcia i przebarwienie to najmniejszy kłopot. W przypadku zaawansowanej infekcji, osoby dotknięte tą chorobą zaczynają odczuwać ból. Może pojawić się zaczerwienienie i opuchlizna skóry wokół płytki oraz zapalenie wałów paznokciowych. Objawy te są uciążliwe, noszenie obuwia niekomfortowe, a poruszanie się może być bolesne.
Podatne na zarażenie się grzybicą paznokci mogą być w szczególności osoby cierpiące na:
- cukrzycę,
- otyłość,
- anemię,
- zaburzenia żołądkowo jelitowe.
Kiedy widać już pierwsze objawy grzybicy to nie można ich lekceważyć, należy jak najwcześniej rozpocząć leczenie grzybicy. Aby w porę rozpoznać problem, dobrze jest obserwować wszelkie zmiany na powierzchni paznokcia. Szczególnie trzeba na nią zwrócić dużą uwagę, kiedy często korzysta się z miejsc publicznych takich jak baseny czy aquaparki oraz, gdy dokuczają inne schorzenia sprzyjające rozwojowi zakażenia.
Co powinno zaniepokoić w wyglądzie płytki paznokcia? Aby w porę dostrzec grzybicę paznokci, nie należy malować paznokci kolorowymi lakierami. Szczególną uwagę powinno się zwrócić na pojawiające się na paznokciu przebarwienia. Mogą mieć one różną barwę, zazwyczaj są żółte, białe, a niekiedy mogą pokazać się nawet czarne przebarwienia. Zakażone grzybicą paznokcie mogą łuszczyć się oraz rozwarstwiać, często dochodzi przy tym do jego jednoczesnej łamliwości. W rozwiniętym stadium odczuć można nieprzyjemny zapach zmian. Pojawiające się objawy zależą od stopnia zaawansowania choroby.
Wyróżnia się kilka kategorii grzybicy paznokci. Możemy rozpoznać następujące rodzaje:
- dystalną, boczną – to najbardziej popularny rodzaj grzybicy paznokci. Pojawia się na bokach płytki, a przebarwienia przybierają żółto-kremową barwę;
- proksymalną onychomikozę podpaznokciową – atakuje głównie paznokcie dłoni;
- powierzchowną białą onychomikozę – pojawia się na stopach, zazwyczaj pomiędzy palcami na skórze stóp, a charakteryzuje ją biały nalot;
- wewnątrzpaznokciową onychomikozę – bardzo trudno ją rozpoznać, ponieważ płytka paznokcia zaczyna się rozkładać od wewnątrz;
- onychomikozę całkowicie dystroficzną – bardzo często przybiera ostry przebieg.
Grzybica paznokci- jak się przed nią ustrzec, profilaktyka
Lepiej zapobiegać niż leczyć grzybicę paznokci, dlatego najlepiej zacząć od profilaktyki. Pierwsze, na co powinno się zwrócić szczególną uwagę to odpowiednia higiena stóp. Powinno się je myć często i bardzo dokładnie. Po kąpieli trzeba dobrze je wytrzeć, szczególnie dotyczy to miejsc pomiędzy palcami. Należy unikać przepocenia stóp, wilgotnych skarpetek i butów. Na rozwój grzybicy paznokci wpływ ma także ich długość oraz odpowiednia technika obcinania. Trzeba też pamiętać, aby zawsze piłować płytkę jednorazowym pilnikiem.
Nie warto kupować używanych butów, ponieważ wraz z nimi można zafundować sobie leczenie grzybicy paznokci. Należy pamiętać także o konieczności posiadania klapek na basenie, w saunie, czy podczas pobytu w hotelu i innych miejscach publicznych, gdzie chodzimy bosą stopą. Skarpetki powinno się zmieniać codziennie i najlepiej, żeby były wykonane z delikatnej, przewiewnej bawełny. Ważne jest też obuwie, z którego korzystamy na co dzień.
Nieleczona grzybica paznokci może doprowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji, dlatego należy jak najwcześniej ją zauważyć i wdrożyć lecenie. Zazwyczaj pierwsze objawy grzybicy paznokci pojawiają się na pierwszym palcu, tak zwanym paluchu, bądź ostatnim. Można zauważyć zgrubienie paznokcia i przebarwienia płytki paznokciowej oraz poczuć nieprzyjemny zapach.
Domowe sposoby nie w każdym przypadku będą skuteczne, czasem wymagane jest odpowiednie leczenie. Grzybica paznokci lubi nawracać, dlatego trzeba pamiętać o codziennej pielęgnacji paznokci. Aby mieć zdrowe paznokcie należy pamiętać o zachowaniu higieny, uważać na urazy mechaniczne oraz pamiętać o unikaniu malowania paznokci zwykłymi lakierami.
Sposoby leczenia grzybicy paznokci
Całkowite wyleczenie grzybicy paznokci jest procesem długotrwałym. Wymaga czasu oraz systematyczności. Istnieją różne metody leczenia. Leczenie grzybicy paznokci opiera się zazwyczaj na przyjmowaniu leków przeciwgrzybicznych, takich jak itrakonazol lub terbinafina. Taka kuracja trwa dość długo, nawet do kilku miesięcy. Kiedy leki nie mogą poradzić sobie ze zmianą chorobową płytki paznokcia, jej leczenie może polegać na usunięciu płytki. Konieczne jest wtedy szlifowanie paznokcia. Wybór metody leczenia grzybicy powinien należeć do lekarza dermatologa bądź podologa.
Wiele osób dotkniętych grzybicą paznokci na samym początku podejmuje samodzielnie leczenie grzybicy w domu. Domowe sposoby mogą zadziałać jedynie wtedy, kiedy są wdrożone na samym początku zakażenia. Gdy infekcja się rozwinie, konieczna jest już wizyta u specjalisty.
W aptekach dostępnych jest wiele preparatów, które być może pomogą w leczeniu grzybicy paznokci. Dostępne są kremy, żele, spraye, czy lakiery. Większość z nich można kupić bez recepty. Podczas stosowania tych produktów trzeba postępować zgodnie z ulotką. Nie można zapomnieć przy tym o zasadach higieny. Środki powinno się nakładać na zajętych grzybicą paznokciach zawsze czystymi rękami i nie można dotykać tubką zakażonych miejsc, aby nie roznieść grzybicy na zdrowe paznokcie.
Może się zdarzyć, że używanie specjalistycznych sprayów, które zakupiono w aptece nie pomoże w przypadku zaawansowanej grzybicy. W takim przypadku konieczne jest leczenie ogólnoustrojowe, które powinien zalecić lekarz. Aby wiedzieć, jakie preparaty należy zastosować, specjalista musi wykonać odpowiednie badania. To jedna z najbardziej popularnych metod leczenia grzybicy paznokci.
Jeżeli któryś z domowników przechodzi właśnie leczenie paznokci przeciwko grzybicy, to trzeba zachować szczególe środki ostrożności. Nie powinno się korzystać z tych samych ręczników, przyborów toaletowych, pościeli, skarpet i oczywiście butów, ponieważ grzybica paznokci bardzo szybko się rozprzestrzenia. Wyleczenie całkowicie paznokcia z grzybicy jest możliwe. Zazwyczaj wyrasta nowy i zdrowy paznokieć. Nie jest on może najpiękniejszy, ale nie to jest najważniejsze. Ważne, że jest to zdrowa płytka.
Profilaktyka
Podstawą w profilaktyce jest higiena. Bardzo łatwo grzybica paznokci może zaatakować jedną płytkę paznokcia i roznieść się na pozostałe, dlatego dla swojego bezpieczeństwa i zdrowia należy przestrzegać podstawowych zasad higieny.
Aby grzybica paznokci nie zaatakowała naszej płytki paznokciowej lub skóry wokół paznokcia, w szczególności należy:
- Zadbać o odpowiednią długość paznokcia. Nie należy wycinać skórek, ponieważ może dojść do uszkodzenia skóry bądź płytki.
- Nie należy obgryzać paznokci.
- Nie powinno się pożyczać i udostępniać nożyczek, obcinarek czy pilniczków. Po skończeniu zabiegów pielęgnacyjnych należy zawsze umyć bardzo dokładnie ręce.
- Jeżeli korzysta się z usług kosmetycznych, to powinno udawać się tylko do sprawdzonych salonów manicure, najlepiej z własnymi przyborami.
- Przez lakiery akrylowe paznokcie są bardziej podatne na zakażenia, dlatego lepiej tylko okazjonalnie używać tego typu lakierów do płytki paznokciowej.
- Należy unikać wilgotnych miejsc, butów i skarpet, ponieważ grzyby uwielbiają ciepłe i mokre środowisko.
- Jeżeli płytka paznokcia jest uszkodzona, to staje się bardziej podatna na grzybicę paznokci, dlatego nie powinno się używać w takich przypadkach lateksowych rękawiczek oraz środków chemicznych.
- Codzienne mycie stóp to podstawowa zasada. Stopy powinno się myć ciepłą wodą z mydłem, a następnie dokładnie wytrzeć do sucha.
- Najlepsze skarpetki to te wykonane w 100% z bawełny, ponieważ są naturalne i przewiewne. Należy unikać sztucznych materiałów, nieprzepuszczających powietrza, bo może to powodować grzybicę stóp.
- Nie powinno się kupować używanych butów. Jeżeli już się na takie zdecydowano, to należy je dokładnie wyprać i zdezynfekować, aby grzybica paznokci nie zaatakowała nóg .
- Należy pamiętać o noszeniu klapek w miejscach publicznych, w których zwykle chodzi się boso. W szczególności w hotelach, na basenie, saunie, czy pod prysznicem.
Powinno się nieustannie obserwować paznokcie dłoni i stóp, aby w porę zauważyć, czy grzybica paznokci ich nie zaatakowała. Jeżeli występuje problem potliwości stóp, to należy wówczas stosować środki przeciwko nadmiernej potliwości. W takim przypadku nie powinno się również smarować stóp kremami.