Fosfor (P symbol fosforu w tablicy Mendelejewa) jest pierwiastkiem, który znacznie wpływa na kondycje naszego całego organizmu. Fosfor w organizmie pełni kilka ważnych funkcji. Między innymi jest to składnik budujący mocne i zdrowe kości oraz uczestniczy w przewodzeniu impulsów nerwowych.
W poniższym artykule postaramy się przedstawić zastosowanie fosforu, gdzie znajdziemy fosforany w diecie, a fosfor w jedzeniu. Opiszemy również objawy nadmiaru fosforu, a także co powoduje niedobór fosforu w naszym organizmie.
Fosfor – właściwości
Najwięcej fosforu, bo aż 85% w naszym ciele znajduje się w kościach i zębach, pozostałe 15% zlokalizowane jest w tkankach miękkich oraz część wchodzi w skład błon komórkowych i mają inne funkcje. Stężenie fosforu w organizmie jest kluczowym aspektem dla prawidłowego funkcjonowania naszych poszczególnych układów. Wraz z witaminą D i wapniem odpowiada ze prawidłową strukturę kości i zębów, a także odpowiada za właściwą mineralizację kości, która wpływa na mocne i zdrowe kości.
Dodatkowo, fosfor bierze udział w utrzymaniu równowagi kwasowo zasadowej. To nie jedyne zalety, jakie odgrywa pierwiastek P w naszym ciele, bowiem bierze on udział również w przemianach energetycznych generując energię w mitochondriach, a także jest obecny podczas procesów biochemicznych i metabolicznych.
Odpowiedni poziom fosforu w organizmie umożliwia niezakłóconemu przewodzeniu bodźców nerwowych między synapsami, dzięki temu wspomaga nasz układ nerwowy i wpływa na naszą koncentrację, pamięć, a także szybkość reakcji. Dodatkowo, badanie poziomu fosforu wykazało, że osoby które mają jego odpowiednią ilość są mniej narażeni na infekcje wirusowe i bakteryjne. Pierwiastek P wspomaga układ immunologiczny tworząc barierę ochronną oraz wspomaga proces produkcji przeciwciał.
Poniżej podajemy normy fosforu we krwi dla odpowiednich grup:
- Kobiety (również kobiety w ciąży i w okresie laktacji) i mężczyźni: 700 mg/dl
- Chłopcy i dziewczynki do 10. roku życia: 650 mg/dl
- Chłopcy i dziewczynki od 10.: 1250 mg/dl
Noworodki i niemowlęta: 150 mg/dl
Połączenie witaminy D jako suplement diety podczas przyjmowania fosforu znacznie wspomaga wchłanianie i przyswajalność fosforu we krwi. Sprawdź również jakie jest zastosowanie fluoru.
Niedobór fosforu – objawy
Objawy niedoboru fosforu mogą być różne. Nieobecność tego pierwiastka w należytej ilości dzieje się u osób, które są niedożywione i nie przyjmują fosforu wraz ze zbilansowaną dieta. Zaburzeniami wchłaniania tego pierwiastka mogą występować u zaawansowanych alkoholików oraz osób, które są karmione pozajelitowo oraz nie otrzymują wystarczającej wartości odżywczej żywności.
Niedobór fosforu powoduje osłabienie kości. Stają się one kruche i łamliwe z powodu utraty składników mineralnych i budulcowych. W najgorszym przypadku może dojść do ich rozmiękania, czyli krzywicy kości. W pierwszej fazie niedoboru fosforu pojawiają się bóle kości i bóle mięśni. Niewystarczające dzienne spożycie fosforu może powodować również zaburzenia neurologiczne. Wymiana sygnałów między komórkami nerwowymi zostaje zakłócona, a nam często towarzyszą bóle głowy, a w gorszych przypadkach – zaburzenie świadomości, dezorientacja i dysfunkcje ze strony układu nerwowego.
Układ odpornościowy również jest upośledzony, a my częściej łapiemy infekcje wirusowe lub bakteryjne. Pojawiają się również anomalia przewodu pokarmowego. Możemy odczuwać nudności, brak apetytu i problemy z wypróżnianiem. Fosfor, który brał udział w procesach metabolicznych jest teraz niewystarczający, dlatego wiele organów i narządów może zacząć pracować nieregularnie.
Jak uzupełnić fosfor w organizmie
Poniżej odpowiemy na pytanie fosfor, gdzie występuje i co zrobić i czego nie jeść w przypadku, gdy jego poziom jest zbyt wysoki. Już wiemy, że ten pierwiastek pełni w naszym organizmie ważną rolę. Gdy nasza dieta jest zbilansowana oraz bogata w składniki odżywcze, możliwe, że samą dietą normy fosforu zostały uzupełnione, a my nie musimy sięgać po dodatkowe suplementy diety. Poniżej podamy produkty, które poprzez włączenie w menu naszej diety pomogą nam utrzymać stężenie pierwiastka K w normie.
Produkty bogate w fosfor
Fosfor potrzebny jest do właściwego funkcjonowania ważnych narządów, które pełnią kluczową rolę w naszym życiu. Pierwiastek P możemy znaleźć w wielu produktach spożywczych. Fosfor znajduje się między innymi w produktach zbożowych (kaszach – kasza gryczana głównie, pełnoziarnistym pieczywie, płatkach zbożowych, otrębach). Produkty zbożowe są świetnym źródłem, które może pokryć dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek.
Czerwone mięso, ryby oraz konserwy rybne to również dobre źródło fosforu. Większość fosforu, który możemy przyjąć wraz z jedzeniem posiadają warzywa strączkowe oraz sery podpuszczkowe, a także jaja i nasiona suche. Osoby niedożywione lub spożywające często alkohol będą mieć większe zapotrzebowanie na fosfor.
Należy pamiętać jednak, że fosforany pełnią rolę ulepszaczy, regulatorów, konserwantów i emulgatorów i są wykorzystywane w procesie przetwarzania żywności, a także bierze udział podczas produkcji pieczywa. Między innymi odpowiedzialne są za fermentację ciasta i substancje zagęszczające. Pierwiastek P w postaci fosforanów nie jest dla nas zalecany. Mogą one przyczyniać się do poważnych skutków ubocznych na przykład: blokować krew w naczyniach krwionośnych. Pierwiastek opisywany w artykule wykorzystywany jest w diagnostyce chorób kości.
Suplementacja fosforu
Kluczowe znaczenie mają suplementy diety z fosforem. Aby wspomóc jego przyswajalność należy przyjmować go w obecności witaminy D. Dodatkowo, podczas przyjmowania fosforu, wchłanianie wapnia jest ulepszone, dlatego obecnie na rynku znaleźć może wiele suplementów diety, gdzie połączone są wszystkie te elementy i zamknięte w jednej kapsułce. Możesz sprawdzić również jakie zastosowanie mają witaminy na włosy.
Nadmiar fosforu – objawy
Nadmiar fosforu może być równie niebezpieczny dla naszego organizmu, co jego zbyt mała ilość. Z powodu zbyt dużej ilości fosforu proces mineralizacji kości jest zatrzymany. Mogą nastąpić poważne dysfunkcje ze strony układu ruchu, do których należy zwapnienie tkanek miękkich, porowatość kości, mechaniczne pęknięcia lub prowadzić do rozpadu mięśni.
Nadmiar fosforanów może spowodować ograniczenie innych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu, pierwiastków, takich jak: wapń, cynk, magnez oraz żelazo, co może skutecznie spowodować brak reakcji niektórych organów wewnętrznych. Może dojść do zaburzenia oddychania, z powodu rozregulowania gospodarki kwasowo-zasadowej w organizmie, niewydolności nerek, a także do anomalii w kwasach nukleinowych.
Zwiększona zawartość fosforu w płynach ustrojowych może powodować problemy z układem sercowo-naczyniowym oraz zaburzać rytm serca, co w efekcie może prowadzić do tachykardii, uszkodzeń w mięśniu sercowym, a nawet zawału serca. Badanie fosforu, a szczególnie nadmiaru fosforu u dzieci powoduje ich wzburzoną ruchliwość, wybuchy emocji oraz brak skupienia i roztrzepanie.
Jak obniżyć fosfor w organizmie
Aby obniżyć fosfor w organizmie należy ograniczyć produkty, w których zawartość fosforu jest wysoka. Należą do nich produkty mleczne, które napakowane są tym pierwiastkiem. Zaleca się również ograniczyć wysoko przetworzoną żywność, która zawiera wiele nieorganicznych związków fosforanowych. Są to produkty typu fast food lub gotowe dania do podgrzania w mikrofalówce.
Należy unikać spożywania warzyw strączkowych, ponieważ fosfor w postaci organicznych cząstek występuje w nich w dość znacznej ilości. Dzięki przestrzeganiu specjalnej diety na ograniczenie spożywania tego pierwiastka, powinniśmy pozbyć się zbyt wysokiego poziomu fosforu.